ضرورت حاکمیت ادبیات هوشمندانه و خرد ورزانه بر رسانه های منطقه

به گزارش خبرنگار مهر،‌ سید محمد علی حسینی سرپرست معاونت آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه درهجدهمین همایش بین المللی خلیج فارس با عنوان زمینه های همکاری، امنیت و ثبات منطقه ای با بیان اینکه در جهانی که زندگی می کنیم ارتباطات و سیاست رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند، گفت :‌ گفتگو به عنوان یکی از شکل های ارتباطات انسانی ، مبنای اصلی دیپلماسی است  و در سیاست خارجی کارآمدترین ابزار، گفتگوست.

وی افزود: درست است که رسانه ها نقش واسط بین جامعه وسیاستمداران امور دیپلماسی را ایفا می کنند لکن میزان ارزش گذاری این نقش نه در رویکرد بیطرفانه رسانه ها بلکه درمیزان اثرگذاری آنها هم بر جامعه و هم بر سیاستمداران است.

حسینی تاکید کرد: رسانه ها می توانند از طریق اطلاع رسانی درست تفسیر وتحلیل رویدادها ، ابجاد فعل و انفعال از طریق تبیین و یا تخریب ابعاد موضوع، تبلیغات سیاسی، برجسته کردن نقاط ضعف و قوت سیاست خارجی و ... بر جامعه و سیاست گزاران تاثیرگذارند. نکته کلیدی این بحث این است که نوع اثر گذاری رسانه ها باید بر اساس مسئولیت پذیری باشد . مسئولیت پذیری در واقع مبین نقش  مشارکتی رسانه ها در زمینه تحولات و مواضع سیاست خارجی است.

                                              دسته بندی رسانه ها و روزنامه نگاران منطقه

سخنگوی وزارت امور خارجه  روزنامه نگاران و دست اندرکاران رسانه های ارتباط جمعی منطقه را به دو گروه 1- روزنامه نگاران هم گرا و مترقی ( اکثریت در خدمت منافع ملت های منطقه ) 2- روزنامه نگاران واگرا ( تعداد معدود رسانه های نشان دار که در خدمت منافع کشورهای سلطه گر و فزون طلب ) تقسیم کرد و توضیح داد :  طیف روزنامه نگاران هم گرا مترقی کاملا نگاه راهبردی وکلان دارند و نسبت به اهداف و منافع ملتها و کشورها مسئولیت پذیر  بوده اند.

وی همچنین در تشریح دیگر خصایص این گروه گفت :‌ این گروه  نسبت به اتهامات و شگردهای تبلیغاتی دشمن با دیدی محققانه و جستجو گرانه نگاه می کنند و به سادگی فریب نمی خورند ،‌همچنین  تحلیل های خود را بر اساس واقع گرایی ولی باملاحظات ملی ، میهنی و اعتقادی ارائه می کنند .

وی فرهنگ حمایت از نیروهای خودی و طرد بیگانه  و حساسیت ویژه در قبال افکار عمومی و لزوم آگاهی بخشی را از دیگر ویژگی های این گروه برشمرد .

حسینی در تشریح ویژگی های روزنامه نگاران واگرا گفت :‌ گرچه تجربه نشان داده است که در منطقه ما وجه غالب با روزنامه نگاران و رسانه های هم گرا و مترقی است اما تعداد روزنامه نگارانی که در طیف واگرا قرار می گیرند،کم نیستند. ما در برخی از کشورهای منطقه بعضا شاهد چنین فضایی هستیم. برخی از رسانه ها و روزنامه نگاران در کشورهای منطقه به دلیل عدم آگاهی ، منافع شخصی یاگروهی ، ترس و انفعال  تمایلات غیر مسئولانه ای را از خود نشان می دهند که برآیند آن ، درخدمت منافع سلطه گران و قدرت های فرامنطقه ای است.

وی افزود :‌ این رسانه ها بجای اینکه منافع عمومی کشورهای منطقه ، جهان اسلام وعرب را در نظر بگیرند، با رویکردی غیر حرفه ای و سطحی ، درجهت منافع دشمن حرکت می کنند. آنها با ورود به حاشیه ها و برجسته کردن اختلافات جزئی، عملا راه را برای پردازش های بعدی رسانه های فرامنطقه ای و در خدمت اهداف دشمن همواره می سازند.

سرپرست معاونت آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه تاکید کرد :‌ رسانه های واگرا اساسا فاقد استراتژی هدفمند و خردمندانه بوده و رویکرد منفی آنها درخدمت منافع نیروهای غیر خودی بوده و در بسیاری مواقع ناآگاهانه و غیرعامدانه نسبت به ترویج اتهامات، شایعه پراکنی ، طعنه پردازی ، طرد الگوهای بومی و تقویت اهداف سلطه گران ،عملا خود را در اردوی دستگاههای تبلیغاتی قدرت های فرامنطقه ای قرار می دهند.

وی در عین حال گفت :‌ خوشبختانه رویکردهای مقامات عالیه کشورهای منطقه نسبت به عملکرد  های واگرایانه اینگونه رسانه ها، مسئولانه وتوام با بیزاری بوده و مردم منطقه  نیز در قبال پروژه های تبلیغاتی دشمن وعوامل پیاده نظام آن با بی اعتنایی برخورد کرده اند .

حسینی خاطر نشان کرد : تلاش های زیادی که برخی از کشورهای فرامنطقه ای برای سیطره فرهنگ غرب بر منطقه به عمل آورده اند، با توفیق همراه نبوده و ترویج حساسیت و تفرقه افکنی نسبت به فرهنگ و پیوندهای  دینی و بومی منطقه با بی اثری روبرو شده است. امروز ما شاهد این هستیم که مردم بخوبی سیاست های غیر مسئولانه عادی سازی  روابط با رژیم اشغالگر قدس، خرید کالاهای اسرائیلی ، اهانت به مقدسات دین مبین اسلام ، یکجانبه گرایی وسیاست های غلط اشغالگران در منطقه و ... را شناسایی کرده و شجاعانه ومسئولان بیزاری خود را نسبت به این سیاست های مزورانه بروز می دهند.

حسینی گفت :‌ آنچه که وظیفه سیاستمداران را در ارتباط با رسانه ها تبیین می کند، ابتدائا باور کردن رسانه ها و روزنامه نگاران و تقویت نقش مشارکتی آنهاست  بهتر آن است که سیاستمداران منطقه نسبت به تقویت طیف نخست و جذب طیف دوم از طریق روشنگری و تبیین اهداف راهبردی برای آنها برخورد نمایند.

وی با بیان اینکه از رسانه های منطقه انتظار می رود که نقش حیاتی خود را در راهبردهای کلان کشورهای منطقه که متضمن منافع ملت های این منطقه است ایفا کنند گفت:‌ این امرمستلزم تلاش و حساسیت خود رسانه ها از یکسو و اعطای جایگاه راهبردی به آنها از سوی دولتهاست تا آنها بتوانند به یک سطح مشارکتی ، پیشتازانه و هدایتگرانه دست پیدا کنند.

سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه به ارائه پیشنهاداتی برای ارتقاء نقش رسانه های منطقه پرداخت و گفت :‌  طی سالهای اخیر ما شاهد رشد یک سری رسانه های قدرتمند در کشورهای منطقه بوده ایم که بعضا با رویکردهای مستقلانه و حرفه ای گرایانه خود توانسته اند جایگاه رسانه های منطقه را در جهان افزایش دهند. به جرات می توان گفت که رسانه های منطقه  که هم اکنون مسیر رشد را می پیمایند ، توانسته اند تا حد زیادی مخاطبان منطقه ای را به سمت خود متمایل نمایند، درحالی که یک دهه قبل ما شاهد تسلط بی چون وچرای رسانه های چند کشور غربی بر افکار عمومی منطقه بودیم این رسانه ها باید مورد حمایت و تقویت قرار گرفته واز نظر کمی وکیفی رشد یابند.

وی با بیان اینکه رسانه های منطقه باید ادبیات  رسانه ای ویژه ای را دنبال کنند گفت :  ادبیاتی که رسانه های  فرامنطقه ای دنبال می کنند، قطعا تامین کننده منافع مردم منطقه نیست. برخی رسانه های غربی با رویکرد خصمانه موضوعاتی چون مقاومت مردم فلسطین را با تروریسم برابر می انگارند، اسلامگرایی را با افراط گرایی و خشونت برابر نشان داده اند، بیداری اسلامی را خطر و تهدید قلمداد کرده اند ، سیاست تفرقه مانند تفرقه میان شیعه سنی، فارس و عرب و ... را دنبال کرده اند که لازم است این مفاهیم اصلاح شده و ادبیات هوشمندانه وخردورزانه را بر فضای قلم و بیان رسانه ای منطقه ای حاکم سازیم.

حسینی تاکید کرد :  رسانه های منطقه باید بجای همسویی با رسانه های غربی در نشان دادن ابعاد و نقاط منفی تحولات منطقه ای ، تلاش کنند با غنیمت شمردن فرصت های تبلیغاتی که در اختیار دارند، پیشرفت ها، توسعه ها، همگرایی های میان مسلمانان ، تقویت روح برادری و اهداف راهبردی بلند مدت را برجسته نمایند.

وی همچنین گفت : رسانه های منطقه ای با بسیج افکار عمومی و اطلاع رسانی مناسب و صحیح و آگاهی بخشی به مردم منطقه می توانند زمینه های همگرایی اسلامی را تقویت و از هر گونه سیاست های واگرایانه اجتناب ورزند.

سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه رسانه ها باید توجه داشته باشند که امنیت  خلیج فارس با احترام کشورهای منطقه به استقلال یکدیگرتحقق می یابد ادامه داد: جاه طلبی ها وتوسعه طلبی های بعضی ازکشورهای سلطه طلب وفرا منطقه ای بزرگترین مانع در محقق شدن امنیت در منطقه است، لذا تنها سیستم امنیت دسته جمعی متشکل از تمام کشورهای منطقه و بدون دخالت ابرقدرت ها می تواند پایدار بماند و بهترین راه حل برای ایجاد امنیت پایداری ، همکاری کشورهای منطقه و ایجاد اعتماد سازی و تعمیق مناسبات در کلیه زمینه ها است.

وی در پایان پیشنهاد کرد نوعی همکاری درون منطقه ای در رسانه های منطقه شکل گیرد تا با ایجاد تشکل های منطقه ای توسط آنها و تسهیل مراودات میان آنها بتوانند به یک درک متقابل دست یافته و به ارتقا منافع ملت های منطقه کمک کنند.

حسینی گفت :‌ برقراری نشست های منطقه ای ، همکاری در مجامع بین المللی و تشکل های غیر دولتی  جهانی ، پوشش کامل تحولات منطقه ای ، تبادل اخبار و دسترسی به منابع سریع و آسان اطلاع رسانی داخل منطقه می تواند جایگاه رسانه های منطقه خلیج فارس را در نظام اطلاع رسانی جهانی ارتقا بخشد.